Wniosek Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie zmiany granic okręgów wyborczych i liczby posłów w nich wybieranych

Warszawa, dnia 21 października 2022 r.

                           Pani
                           Elżbieta Witek
                           Marszałek Sejmu
                           Rzeczypospolitej Polskiej

Państwowa Komisja Wyborcza, zgodnie z art. 203 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r.
– Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1277), zobowiązana jest do przedłożenia Sejmowi wniosku w sprawie zmiany granic okręgów wyborczych i liczby posłów w nich wybieranych, jeżeli konieczność taka wynika ze zmian w zasadniczym podziale terytorialnym państwa lub ze zmiany liczby mieszkańców w okręgu wyborczym lub w kraju. Jednocześnie Komisja zwraca uwagę, że aktualny podział na okręgi wyborcze określone w załącznikach do ustawy narusza przepisy Kodeksu wyborczego.

Stosownie do art. 203 § 4 Kodeksu wyborczego ustalenie liczby mieszkańców, o której mowa wyżej, następuje na podstawie danych według stanu na koniec trzeciego kwartału roku poprzedzającego rok, w którym upływa kadencja Sejmu, przekazanych przez wójtów (burmistrzów i prezydentów miast) w trybie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 165 § 3 Kodeksu wyborczego, tj. na podstawie § 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie zapewnienia Państwowej Komisji Wyborczej wykonywania zadań związanych z nadzorem nad prowadzeniem rejestru wyborców i sporządzaniem spisów wyborców (Dz. U. z 2022 r. poz. 1703).

Państwowa Komisja Wyborcza, na podstawie danych otrzymanych we wskazanym wyżej trybie według stanu na dzień 30 września 2022 r., dokonała analizy zgodności liczby posłów wybieranych w okręgach wyborczych do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, określonej w załączniku nr 1 do Kodeksu wyborczego.

Ustalono, że liczba mieszkańców kraju wynosi 36 075 160. Norma przedstawicielska w wyborach do Sejmu wynosi 78 424 mieszkańców na jeden mandat.

Ustalenie liczby posłów wybieranych w poszczególnych okręgach wyborczych, dokonane zgodnie z art. 202 § 1 Kodeksu wyborczego, przedstawia się następująco:

Nr

okr.

OKW

Obecna
liczba

mandatów
określona w załączniku nr 1 do Kodeksu wyborczego

2022-09-30

Liczba mieszkańców

Liczba mieszkańców okręgu/norma

Zaokr.

Norma

Rezultat – liczba mandatów

ustalona zgodnie z liczbą

mieszkańców na 30.09. 2022 r.

Zmiana

1

Legnica

12

893 996

11,40

11

81 272

11

-1

2

Wałbrzych

8

587 775

7,49

7

83 968

7

-1

3

Wrocław

14

1 200 619

15,31

15

80 041

15

1

4

Bydgoszcz

12

932 918

11,90

12

77 743

12

-

5

Toruń

13

976 275

12,45

12

81 356

12

-1

6

Lublin

15

1 135 941

14,48

14

81 139

14

-1

7

Chełm

12

888 630

11,33

11

80 785

11

-1

8

Zielona Góra

12

937 294

11,95

12

78 108

12

-

9

Łódź

10

698 658

8,91

9

77 629

9

-1

10

Piotrków Trybunalski

9

686 481

8,75

9

76 276

9

-

11

Sieradz

12

912 747

11,64

12

76 062

12

-

12

Kraków I

8

627 784

8,00

8

78 473

8

-

13

Kraków II

14

1 139 569

14,53

15

75 971

15

1

14

Nowy Sącz

10

788 549

10,05

10

78 855

10

-

15

Tarnów

9

726 505

9,26

9

80 723

9

-

16

Płock

10

788 281

10,05

10

78 828

10

-

17

Radom

9

674 912

8,61

9

74 990

9

-

18

Siedlce

12

934 096

11,91

12

77 841

12

-

19

Warszawa I

20

1 646 386

20,99

21

78 399

21

1

20

Warszawa II

12

1 115 626

14,23

14

79 688

14

2

21

Opole

12

910 700

11,61

12

75 892

12

-

22

Krosno

11

844 713

10,77

11

76 792

11

-

23

Rzeszów

15

1 225 218

15,62

16

76 576

16

1

24

Białystok

14

1 116 422

14,24

14

79 744

14

-

25

Gdańsk

12

1 002 786

12,79

13

77 137

13

1

26

Słupsk

14

1 178 785

15,03

15

78 586

15

1

27

Bielsko-Biała I

9

740 988

9,45

9

82 332

9

-

28

Częstochowa

7

552 071

7,04

7

78 867

7

-

29

Katowice I

9

681 636

8,69

9

75 737

9

-

30

Bielsko-Biała II

9

675 054

8,61

9

75 006

9

-

31

Katowice II

12

864 547

11,02

11

78 595

11

-1

32

Katowice III

9

616 773

7,86

8

77 097

8

-1

33

Kielce

16

1 178 159

15,02

15

78 544

15

-1

34

Elbląg

8

582 539

7,43

7

83 220

7

-1

35

Olsztyn

10

747 176

9,53

10

74 718

10

-

36

Kalisz

12

963 132

12,28

12

80 261

12

-

37

Konin

9

746 870

9,52

10

74 687

10

1

38

Piła

9

749 262

9,55

10

74 926

10

1

39

Poznań

10

864 830

11,03

11

78 621

11

1

40

Koszalin

8

588 812

7,51

8

73 602

7

-1

41

Szczecin

12

951 645

12,13

12

79 304

12

-

 

Polska

460

36 075 160

x

461

x

460

x

Wynikowa liczba mandatów (powstała przez zaokrąglenie ilorazu liczby mieszkańców okręgu i normy przedstawicielskiej) jest równa 461, pojawia się zatem mandat nadwyżkowy. Zgodnie z art. 202 § 1 pkt 2 zdanie pierwsze Kodeksu wyborczego mandat ten należy odjąć w okręgu wyborczym, w którym norma przedstawicielska obliczona dla okręgu jest najmniejsza – czyli w okręgu nr 40 (Koszalin).

Powyższe zestawienie wykazuje, że w porównaniu z liczbą mandatów ustaloną w załączniku nr 1 do Kodeksu wyborczego w okręgach wyborczych nr 1, 2, 5, 6, 7, 9, 31, 32, 33, 34 i 40 należy zmniejszyć o 1 liczbę wybieranych posłów,

natomiast:

  1. w okręgach nr 3, 13, 19, 23, 25, 26, 37, 38 i 39 liczbę wybieranych posłów należy zwiększyć o 1,
  2. w okręgu nr 20 liczbę wybieranych posłów należy zwiększyć o 2.

Państwowa Komisja Wyborcza jednocześnie przypomina, że stosownie do art. 203 § 3 Kodeksu wyborczego Sejm dokonuje zmian w podziale na okręgi wyborcze nie później niż na 3 miesiące przed dniem, w którym upływa termin zarządzenia wyborów do Sejmu (14 sierpnia 2023 r.). Zatem termin dokonania zmian w podziale na okręgi wyborcze upływa w dniu 14 maja 2023 r.

Państwowa Komisja Wyborcza ponadto informuje, że zgodnie z art. 261 § 5 w związku z art. 203 § 1 Kodeksu wyborczego dokonała również analizy podziału na okręgi wyborcze do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, ustalonego w załączniku Nr 2 do Kodeksu wyborczego.

Zgodnie z art. 261 § 2 Kodeksu wyborczego, w województwie wybiera się senatorów w liczbie nie mniejszej niż liczba całkowita (bez uwzględnienia ułamka) będąca ilorazem liczby mieszkańców województwa i jednolitej normy przedstawicielstwa, a nie większej niż wymieniona liczba całkowita powiększona o jeden; norma ta według liczby mieszkańców na dzień 30 września 2022 r. wynosi 360 752.

Ustalenie liczby mieszkańców poszczególnych województw oraz ilorazów, o których mowa w art. 261 § 2 Kodeksu wyborczego przedstawia się następująco:

Województwo

Mieszkańcy

Mieszkańcy/
norma

Część całkowita

Część całkowita + 1

Mandaty

dolnośląskie

2 682 390

7,44

7

8

8

kujawsko-pomorskie

1 909 193

5,29

5

6

5

lubelskie

2 024 571

5,61

5

6

6

lubuskie

937 294

2,60

2

3

3

łódzkie

2 297 886

6,37

6

7

7

małopolskie

3 282 407

9,10

9

10

8

mazowieckie

5 159 301

14,30

14

15

13

opolskie

910 700

2,52

2

3

3

podkarpackie

2 069 931

5,74

5

6

5

podlaskie

1 116 422

3,09

3

4

3

pomorskie

2 181 571

6,05

6

7

6

śląskie

4 131 069

11,45

11

12

13

świętokrzyskie

1 178 159

3,27

3

4

3

warmińsko-mazurskie

1 329 715

3,69

3

4

4

wielkopolskie

3 324 094

9,21

9

10

9

zachodniopomorskie

1 540 457

4,27

4

5

4

Z powyższego zestawienia wynika naruszenie wymienionego na wstępie przepisu, gdyż w województwach małopolskim i mazowieckim liczba wybieranych senatorów jest zbyt niska, a w województwie śląskim zbyt wysoka.

Natomiast poszczególne okręgi wyborcze spełniają wymogi określone w art. 261 § 1 Kodeksu wyborczego, zgodnie z którym iloraz wynikający z podzielenia liczby mieszkańców okręgu przez jednolitą normę przedstawicielstwa powinien być co najmniej równy 0,5 i mniejszy niż 2. Największy okręg wyborczy (nr 30, obejmujący obszary powiatów: chrzanowskiego, myślenickiego, oświęcimskiego, suskiego i wadowickiego) liczy 627 784 mieszkańców; iloraz tej liczby i jednolitej normy przedstawicielstwa wynosi 1,74, jest więc mniejszy od 2; najmniejszy okręg wyborczy (nr 61, obejmujący obszary powiatów: bielskiego, hajnowskiego, siemiatyckiego i wysokomazowieckiego) liczy 192 021 mieszkańców; iloraz tej liczby i jednolitej normy przedstawicielstwa wynosi 0,53, jest więc większy od 0,5.

Państwowa Komisja Wyborcza zwraca jednocześnie uwagę na sytuację występującą w województwach podkarpackim i lubelskim. Województwo podkarpackie ma większą liczbę mieszkańców (2 069 931) i przypada mu 5 mandatów. Natomiast województwo lubelskie ma mniejszą liczbę mieszkańców (2 024 571) i przypada mu 6 mandatów. Sytuacja ta nie narusza wprawdzie art. 261 § 2 Kodeksu wyborczego, lecz budzi wątpliwości.

Państwowa Komisja Wyborcza pragnie również zwrócić uwagę, że konieczne jest usunięcie błędów w opisie granic okręgów wyborczych do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, tj. w załączniku nr 2 do Kodeksu wyborczego. W opisie granic okręgu wyborczego:

  1. nr 7 – jest: „Wojszyce – Ołtaszyn”, a powinno być: „Wojszyce, Ołtaszyn” – są to bowiem dwa odrębne osiedla,
  2. nr 8 – jest:
  • “Gądów - Popowice Pd”, a powinno być: “Gądów - Popowice Płd”,
  • „Kużniki”, a powinno być: „Kuźniki”,
  • “Pilczyce - Kozanów - Popowice”, a powinno być: “Pilczyce - Kozanów - Popowice Płn”.

Łączę wyrazy szacunku

Przewodniczący
Państwowej Komisji Wyborczej

Sylwester Marciniak
 

 

Rejestr zmian

  • Data utworzenia

    24-10-2022 19:55

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • zobacz cały rejestr

  • Data modyfikacji

    24-10-2022 19:57

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    24-10-2022 21:33

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    24-10-2022 21:37

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    25-10-2022 15:00

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    25-10-2022 15:03

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    25-10-2022 15:13

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    25-10-2022 15:13

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    25-10-2022 15:23

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    25-10-2022 15:28

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki

  • Data modyfikacji

    09-11-2022 9:53

    Wprowadził:

    Marcin Chmielnicki